Trap niet in de vakantieparadox

Stressgerelateerde ziektes zoals depressie, burnout en eenzaamheid staan in de top 3 van Europese welvaartsziekten. Broodnodige ontspanning in de vorm van een vakantie laat daardoor een verschuiving zien van een luxeproduct naar een basisbehoefte. De drang naar een optimale vakantiebeleving in combinatie met een groot vakantie-aanbod zorgt echter voor keuzestress en een vakantie die vaak tot in de puntjes is gepland en georganiseerd.

“Paradoxaal,” concluderen onderzoekers Marcel Bastiaansen en Ondrej Mitas van Breda University of Applied Sciences (BUas). “Om een optimale vakantiebeleving te hebben is het juist essentieel dat je open staat voor het onverwachte en ongeplande. Juist die beleving zorgt voor een optimaal vakantiegevoel en werkt stressverlagend.” 

In het Experience Lab heeft BUas de beleving van vrijetijd en vakanties onderzocht door emoties in het lichaam en de hersenen direct te meten met behulp van psychofysiologische en neurowetenschappelijke technieken. De onderzoekers gebruikten ook enquêtes en interviews. In verschillende onderzoeksprojecten werd aangetoond dat juist niet-geplande belevingen de meest positieve emoties, en daarmee de meest memorabele belevingen creëren. 

“Gek genoeg neigen wij in de westerse maatschappij ernaar onze vakantie op dezelfde manier te organiseren als ons werk: nauwkeurig tot in de puntjes gepland en georganiseerd, uitgezocht en geprioriteerd. Daarmee lopen we het risico dat we niet meer open staan voor spontane belevingen zoals echt contact met iemand maken op een bestemming of onverwacht een authentieke markt of kerkje verkennen dat op je pad komt. Dat is zonde, want we ontnemen onszelf daarmee een optimale beleving en de ontspanning waar we juist zo erg behoefte aan hebben”. Het advies van de onderzoekers, zo vlak voor de start van de zomervakantie, luidt dan ook: “Plan minder vooruit voor je vakantie. Maak alleen een globaal reisplan en laat ruimte voor het nieuwe en het onverwachte. Leer nieuwe mensen kennen. Dit zal aanzienlijk bijdragen aan het verbeteren van je welzijn!”